១. ភាពអាម៉ាស់មានលក្ខណៈខុសគ្នាពីពិរុទ្ធភាព
លោកគ្រូ អែឌ វេលជ៍ (Ed Welch) ដែលជាអ្នកនិពន្ធសៀវភៅ Shame Interrupted គឺជាបុគ្គលដំបូងដែលបានបង្ហាញឲ្យខ្ញុំឃើញពីចំណុចខុសគ្នារវាងភាពអាម៉ាស់ និងពិរុទ្ធភាព។ សារនៃពិរុទ្ធភាពគឺ «ខ្ញុំបានធ្វើការអាក្រក់» ហើយខ្ញុំត្រូវការភាពយុត្តិធម៌ និងការអត់ទោស។ សារនៃភាពអាម៉ាស់គឺ «ខ្ញុំជាមនុស្សអាក្រក់» ហើយខ្ញុំត្រូវការប្ដូរអត្តសញ្ញាណ ហើយខ្ញុំត្រូវការការតភ្ជាប់ខាងឯទំនាក់ទំនង។ អំពើបាបបង្កើតឲ្យមានភាពអាម៉ាស់ និងពិរុទ្ធភាព ហើយភាពអាម៉ាស់ គឺជាភាពដិតដាមមួយដែលជាប់ស្អិតក្នុងជីវិតយើង ទោះបើយើងបានសុំទោស ឬក៏បានទទួលការអត់ទោសក៏ដោយ។ ភាពអាម៉ាស់ប្រៀបដូចជាអ្វីដែលជាប់នៅខាងក្នុងយើង ប៉ុន្តែពិរុទ្ធភាពប្រៀបដូចជាអ្វីដែលនៅខាងក្រៅយើង។
២. ភាពអាម៉ាស់អាចកើតចេញពីការដែលអ្នកដទៃបានប្រព្រឹត្តបាបទាស់នឹងយើង
ជាទូទៅ ភាពអាម៉ាស់ច្រើនកើតមានឡើងក្នុងករណីនៃការចាប់រំលោភ។ បុគ្គលដែលធ្លាប់មានអ្នកដទៃផ្ដល់នូវស្នាមនៃភាពអាម៉ាស់ ឬមានគេបានធ្វើអំពើបាបចំពោះខ្លួន បុគ្គលនោះងាយនឹងកើតមានភាពអាម៉ាស់ណាស់។ វាជារឿងធម្មតាទេចំពោះបុគ្គលដែលត្រូវគេចាប់រំលោភ គឺគាត់មានភាពអាម៉ាស់ជាងបុគ្គលដែលរំលោភគាត់ទៅទៀត។
សូមមើលឧទាហរណ៍ដ៏ច្បាស់មួយដែលដកចេញពីព្រះគម្ពីរទាក់ទងនឹងចំណុចខាងលើនេះ៖ នាងតាម៉ារត្រូវបងប្រុសរបស់នាងឈ្មោះលោក អាំណូន ចាប់រំលោភ ហើយបានបណ្ដេញនាងចេញពីដំណាក់ដោយនិយាយថា «គាត់លែងត្រូវការនាងតទៅទៀតហើយ»។ ពេលនោះ នាងតាម៉ារបានចេញទៅទាំងយំជាខ្លាំង ដោយព្រោះនាងមានពេញដោយភាពអាម៉ាស់។ កណ្ឌគម្ពីរ ២សាំយូអែល ១៣:១៩ បានពណ៌នាអំពីសកម្មភាពនៃការដើរចេញរបស់នាងដូចតទៅ៖ «នាងតាម៉ារយកផេះមកដាក់លើព្រះសិរ ក៏ហែកព្រះភូសា ហើយយកព្រះហស្តដាក់លើព្រះសិរ យាងទៅទាំងព្រះកន្សែងខ្លាំង» (គកស)។
៣. ភាពអាម៉ាស់អាចកើតចេញពីអំពើបាបពីអតីតកាលដែលជាប់ដិតដាមក្នុងជីវិតយើង
តើលោកអ្នកជឿថា ព្រះជាម្ចាស់បានដកអំពើបាបដ៏ធំបំផុតរបស់លោកអ្នកចេញយ៉ាងឆ្ងាយ គឺឆ្ងាយដូចទិសខាងកើតទៅទិសខាងលិចយ៉ាងដូច្នោះដែរឬទេ? «ឯទិសខាងកើតនៅឆ្ងាយពីទិសខាងលិចយ៉ាងណា ទ្រង់បានដកយកអស់ទាំងការល្មើសនៃយើង ឲ្យឃ្លាតឆ្ងាយពីយើងយ៉ាងនោះដែរ» (ទំនុកតម្កើង ១០៣:១២)។ អស់អ្នកណាដែលយកព្រះគ្រីស្ទជាទីពឹងជ្រក នោះភាពអាម៉ាស់នឹងលែងនៅជាប់ក្នុងអ្នកនោះទៀតហើយ ទោះបើភាពអាម៉ាស់នោះមានទំហំធំធេងប៉ុណ្ណាក៏ដោយ នេះគឺជាសេចក្តីពិតដ៏ពិតប្រាកដ។ ប្រហែលជាមានមនុស្សខ្លះនៅតែចាំនូវអ្វីដែលលោកអ្នកបានប្រព្រឹត្ត ឬប្រហែលលោកអ្នកផ្ទាល់ក៏ចាំដែរ ប៉ុន្តែចំពោះព្រះជាម្ចាស់ដែលមានការចងចាំអស់កល្បជានិច្ច ទ្រង់បានបោះអំពើបាបរបស់លោកអ្នកភ្ជាប់នៅឈើឆ្កាងរួចបាត់ទៅហើយ ហើយវាក៏គ្មានអំណាចលើលោកអ្នកទៀតដែរ (កូឡូស ២:១៤)។
៤. ភាពអាម៉ាស់ប្រៀបដូចជាអារម្មណ៍ស្រពិចស្រពិលមួយដែលគិតថាខ្លួនមិនមានតម្លៃ ហើយគ្មានសុវត្ថិភាព អារម្មណ៍នោះមិនទាក់ទងនឹងអំពើបាបពីអតីតកាល ឬបច្ចុប្បន្នកាល
«សេចក្ដីអាម៉ាស់» គឺជាការមិនជឿថា ព្រះជាម្ចាស់ស្រឡាញ់លោកអ្នកដែលនៅក្នុងព្រះគ្រីស្ទ។ ការដែលលោកអ្នកជឿថា ព្រះជាម្ចាស់បានដកអំពើបាបរបស់លោកអ្នកចោល គឺជារឿងម្យ៉ាង ប៉ុន្តែការដែលលោកអ្នកជឿថា ព្រះជាម្ចាស់នឹងមិនដកក្ដីស្រឡាញ់របស់ទ្រង់ចេញពីលោកអ្នក គឺជារឿងម្យ៉ាងទៀត។
ភាពអាម៉ាស់ប្រៀបដូចជា រនាំងមួយដែលរារាំងសេចក្ដីស្រឡាញ់មិនឲ្យជ្រាបចូលមកបាន មិនថាក្ដីស្រឡាញ់របស់ព្រះជាម្ចាស់ ឬសេចក្ដីស្រឡាញ់របស់អ្នកឯទៀត។ វាប្រៀបដូចជាមន្ទិលសង្ស័យដែលយើងគិតដដែលៗថា៖ «នោះប្រហែលជារឿងពិតសម្រាប់អ្នកដទៃ ប៉ុន្តែវាមិនពិតសម្រាប់ខ្ញុំ»។
៥. ការដែលយើងព្យាយាមដោះភាពអាម៉ាស់របស់យើងចេញដោយទម្លាក់លើអ្នកដទៃ នោះភាពអាម៉ាស់នឹងកាន់តែទ្វេគុណឡើង
ភាពអាម៉ាស់ដែលឆ្លងពីមួយជំនាន់ទៅមួយជំនាន់ ឬភាពអាម៉ាស់វិលជុំ ទាំងពីរនេះចេះតែធ្វើឲ្យយើងចង់ទម្លាក់ភាពអាម៉ាស់របស់យើងទៅអ្នកដែលនៅជុំវិញយើងដោយការស្ដីបន្ទោស ឬក៏ធ្វើឲ្យពួកគេអាម៉ាស់។ ម្ដាយដែលមានអារម្មណ៍អាម៉ាស់ចំពោះរូបរាងរបស់ខ្លួន គាត់នឹងរិះគន់ពីការហូបចុក និងការស្លៀកពាក់របស់កូនស្រីខ្លួន ដោយទម្លាក់ភាពអាម៉ាស់ទាំងនោះទៅលើកូនស្រីរបស់ខ្លួនវិញ។ ឪពុកម្ដាយដែលអាម៉ាស់មុខដោយសារកូន នឹងតែងតែស្ដីឲ្យកូនខ្លួននៅមុខអ្នកដទៃ ហើយការនោះប្រាកដជានឹងផ្ទេរភាពអាម៉ាស់មុខដល់កូនគាត់ជាមិនខាន។ ប្ដីដែលមានការពិបាកនៅកន្លែងធ្វើការដោយសារមេរបស់គាត់បានធ្វើឲ្យគាត់អាម៉ាស់មុខ ពេលត្រឡប់មកផ្ទះវិញ គាត់នឹងធ្វើការនោះដល់ប្រពន្ធកូនរបស់គាត់វិញ។
៦. ភាពអាម៉ាស់រារាំងគំនិតច្នៃប្រឌិត
ប្រសិនបើខ្ញុំមានគំនិតមិនប្រាកដប្រជា ឬក៏មិនទុកចិត្តលើអំណោយទាន និងការងាររបស់ខ្ញុំ ការនោះប្រាកដជានឹងរារាំងខ្ញុំមិនឲ្យខ្ញុំមានគំនិតច្នៃប្រឌិតជាមិនខាន។ គំនិតច្នៃប្រឌិតទាមទារឲ្យមានសេរីភាព ប៉ុន្តែភាពអាម៉ាស់តែងតែបំបាក់សេរីភាពនោះ ព្រោះភាពអាម៉ាស់ទាមទារនូវភាពល្អគ្រប់លក្ខណ៍ចំពោះអ្វីៗដែលយើងធ្វើ មុននឹងយើងយកវាទៅបង្ហាញដល់អ្នកដទៃ។
ពេលដែលយើងមានសេរីភាពចេញពីភាពអាម៉ាស់ ហើយហ៊ានប្រថុយនឹងគ្រោះថ្នាក់ នោះយើងងាយនឹងបញ្ចេញស្នាដៃនៃការច្នៃប្រឌិត ក៏ដូចជាបង្ហាញពីកិច្ចការមួយចំនួនដែលយើងធ្វើសម្រាប់លោកីយ៍នេះ ទោះបើកិច្ចការនោះមិនទាន់គ្រប់លក្ខណ៍ក៏ដោយ។ ភាពអាម៉ាស់តែងតែរារាំងជំហាននៃការច្នៃប្រឌិតដែលកំពុងតែមានដំណើរការ ដោយសួរយើងថា «តើឯងគិតថា ឯងជាអ្នកណា?» ការទាស់បែបនេះ គឺផ្ទុយទៅនឹងលក្ខណៈដែលព្រះជាម្ចាស់បានបង្កើតយើងមកទាំងស្រុង ដែលព្រះអង្គបានបង្កើតយើងក្នុងរូបអង្គទ្រង់ ដើម្បីនឹងបង្ហាញអំពីភាពច្នៃប្រឌិតរបស់ទ្រង់ក្នុងអ្វីៗដែលយើងព្យាយាមធ្វើ។
៧. ជាទូទៅ ភាពអាម៉ាស់ជាឫសគល់នៃការបែកបាក់ទំនាក់ទំនង
ប្រសិនបើខ្ញុំមិនជឿថា មានអ្នកដែលស្រឡាញ់ខ្ញុំទេ នោះខ្ញុំនឹងមានការពិបាកក្នុងការមានទំនាក់ទំនងដ៏ល្អជាមួយនឹងអ្នកផ្សេងជាមិនខាន។ ពេលនោះខ្ញុំប្រាកដជាព្យាយាមរកមធ្យោបាយ ដើម្បីដកខ្លួនឆ្ងាយពីមនុស្សផ្សេងៗ ឬការពារខ្លួនខ្ញុំមិនឲ្យមានគេស្គាល់ជាមិនខាន។ ជំនឿគោលរបស់ខ្ញុំគឺថា បើអ្នកពិតជាស្គាល់ខ្ញុំមែន នោះអ្នកច្បាស់ជាមិនចង់មានទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងខ្ញុំឡើយ។ ការនេះសបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា បុគ្គលនោះកំពុងតែមានភាពអាម៉ាស់។
៨. ភាពអាម៉ាស់នឹងរលាយបាត់ទៅក្នុងសហគមន៍
យុត្តិសាស្ត្រដ៏មានប្រសិទ្ធភាពបំផុត គឺអនុញ្ញាតអ្នកដទៃស្គាល់យើងឲ្យបានច្បាស់ ហើយត្រូវស្គាល់អ្នកដទៃឲ្យបានច្បាស់ផងដែរ។ នៅពេលដែលយើងចែកចាយអំពីរឿងរ៉ាវដ៏គួរឲ្យអាម៉ាស់របស់យើង ឬអំពីរបៀបដែលភាពអាម៉ាស់បានរារាំងយើងឲ្យនៅស្ងៀម ពេលនោះភាពអាម៉ាស់នឹងរលាយបាត់ទៅ ព្រោះមានអ្នកស្ដាប់ដែលចេះបង្ហាញក្ដីអាណិតអាសូរដល់យើង។ ការចែកចាយបែបនេះនឹងពន្លត់អារម្មណ៍ដែលបណ្ដាលយើងឲ្យចង់ដកខ្លួនចេញពីសហគមន៍ ក៏ដូចជាភាពភ័យខ្លាចរបស់យើងចេញ។
៩. ភាពអាម៉ាស់នឹងរលាយបាត់ទៅក្នុងគន្លងផ្លូវរបស់ព្រះយេស៊ូវ ហើយនឹងស្ដារទំនាក់ទំនងរវាងព្រះជាម្ចាស់ និងអ្នកដទៃឡើងវិញ
ការមានទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទដោយជំនឿ នោះនឹងរំដោះយើងចេញពីភាពអាម៉ាស់ ហើយផ្ដល់ឲ្យយើងមានសេរីភាព។ ផ្នែកមួយនៃព័ន្ធកិច្ចរបស់ព្រះយេស៊ូវនៅលើផែនដីនេះគឺ ដើម្បីរំដោះពួកឈ្លើយចេញពីគុក ហើយគុកដ៏ធំមួយគឺគុកនៃភាពអាម៉ាស់។
ម្ដងហើយម្ដងទៀត យើងឃើញព្រះយេស៊ូវមិនដែលខ្ពើមរអើមនឹងការប៉ះអស់អ្នកដែលសហគមន៍រាប់ថាមិនស្អាត (អ្នកដែលមានភាពអាម៉ាស់) នោះទេ គឺទ្រង់ព្យាបាលពួកគេ ទទួលពួកគេមកក្នុងសហគមន៍របស់ពួកគេវិញ ទ្រង់ធ្វើដូចនេះជាដដែលៗ។ ព្រះអង្គបានព្យាបាលអ្នកមានរោគឃ្លង់ ហើយបង្គាប់ពួកគេឲ្យទៅជួបពួកសង្ឃ ដើម្បីឲ្យពួកសង្ឃប្រកាសថា គេបានស្អាតហើយ។ ព្រះអង្គបានមានបន្ទូលទៅកាន់បុរសខ្វិនម្នាក់ឲ្យគាត់ក្រោកដើរ ហើយឲ្យគាត់ចេញទៅប្រាប់អ្នកផ្សេងៗថា ទ្រង់ជាអ្នកដែលបានព្យាបាលគាត់។ ព្រះយេស៊ូវបានការពារស្ត្រីដែលបានយកប្រេងក្រអូបដ៏មានតម្លៃមកលាបព្រះបាទទ្រង់ ពីការមើលងាយរបស់ពួកអ្នកដឹកនាំនៅជំនាន់នោះដែលបានរាប់ខ្លួនឯងថាសុចរិត។ ការដែលព្រះអង្គបានធ្វើនេះបានស្ដារកិត្តិយសរបស់នាងឡើងវិញ។
១០. ប្រធានបទនៃភាពអាម៉ាស់នេះមិនត្រូវបានយកមកពិភាក្សានៅក្នុងក្រុមជំនុំជាញឹកញាប់ប៉ុន្មានទេ ដែលធាតុពិតការពិភាក្សានេះអាចព្យាបាលយើង ហើយរំដោះយើងឲ្យមានសេរីភាពពីភាពអាម៉ាស់
យើងច្រើនតែនិយាយពីពិរុទ្ធភាព ដែលការនេះវាសំខាន់ដូចគ្នាទៅនឹងការពិភាក្សាលើប្រធានបទនៃការអត់ទោសដែរ ប៉ុន្តែសូមកុំភ្លេចថា ភាពអាម៉ាស់ក៏ជាបងប្អូនជីដូនមួយនៃពិរុទ្ធភាពដែរ ដូច្នេះយើងក៏ត្រូវលើកយកវាមកនិយាយផងដែរ។ អស់អ្នកដែលជាប់ក្រោមទោសនៃភាពអាម៉ាស់តែងតែសន្មតថា បទពិសោធន៍នៃភាពអាម៉ាស់របស់ខ្លួនគឺវាចំឡែកណាស់ ហេតុដូច្នេះហើយបានជាគេដកខ្លួនចេញពីសហគមន៍ ហើយបើនិយាយឲ្យចំទៅ ការមិននិយាយអំពីភាពអាម៉ាស់ នោះមានន័យថា យើងកំពុងតែបណ្ដាលឲ្យវាលូតលាស់ឡើងៗក្នុងជីវិតយើងហើយ។
ចូរយើងចាប់ផ្ដើមនិយាយអំពីបញ្ហានៃភាពអាម៉ាស់ក្នុងក្រុមតូចរបស់យើង សាលាថ្ងៃអាទិត្យរបស់យើង និងក្នុងការអធិប្បាយរបស់យើង ដើម្បីឲ្យពន្លឺនៃដំណឹងល្អចាប់ផ្ដើមផ្ដល់សេរីភាពដល់រាស្ត្ររបស់ព្រះអង្គឲ្យរួចពីកណ្ដាប់ដៃនៃសេចក្ដីងងឹត។
មតិយោបល់
Loading…